Nil (rzeka)

Nil jest najdłuższą rzeką na kontynencie afrykańskim. Ma ponad 6 tysięcy kilometrów długości. Nie wszędzie jednak jego wody płyną tak rekreacyjnie i spokojnie, jak przywykliśmy oglądać na pocztówkach. W Sudanie, w okolicach Chartumu, Nil Błękitny przyspiesza, a jego wody zamieniają się w grzmiące wodospady.

Najdłuższa rzeka Afryki

Nil to do niedawna najdłuższa rzeka świata. W 2013 roku naukowcy stwierdzili, że Amazonka jest o 140 km dłuższa od Nilu.

Poeci starożytności nazywali Egipt „darem Nilu”. Rzeczywiście, losy tego kraju zawsze były ściśle związane z jego główną drogą wodną. Przez wieki coroczne wylewy Nilu wyznaczały rytm egipskiego życia. Co roku o tej samej porze podnosił się poziom wody w Nilu. Rzeka przelewała się i zalewała szerokie doliny, zamieniając je w gigantyczne jeziora. Jednak na początku XIX wieku ten naturalny cykl został zakłócony przez rozpoczęcie masowej budowy tam. Coroczne powodzie zostały zastąpione przez sterowane przez człowieka sztuczne systemy nawadniające. W 1971 roku ukończono budowę Tamy Asuańskiej. Dzięki niej kraj mógł zaspokoić praktycznie całe swoje zapotrzebowanie na energię elektryczną, ale w zamian spotkały go niezamierzone konsekwencje środowiskowe. Okazało się, że tama zatrzymuje bogaty w minerały muł, który wcześniej został rozrzucony po uprawach przez powodzie, a powstanie ogromnego Zbiornika Asuańskiego na środku pustyni spowodowało zmiany klimatyczne na okolicznych terenach. Ale bez względu na to, boom turystyczny nad Nilem trwa. Nie mogą temu zapobiec nawet islamscy fundamentaliści, którzy próbują hamować rozwój turystyki, z której dochody stanowią jedną z najważniejszych części budżetu kraju.

Tylko Nil, najważniejsza i najobfitsza rzeka Afryki, sprawia, że Sudan i Egipt nie podzielą losu innych państw saharyjskich – Czadu, Nigru i Mali – które dotknęła dotkliwa susza.

Linia życia Egiptu

Znaczenie najdłuższej rzeki kontynentu, liczącej 6671 km, dla Egiptu jest nie do przecenienia. Aby to zrozumieć, wystarczy odwołać się do historii kultury Egiptu. Ludzie od dawna wierzyli w boskie pochodzenie Nilu. Przez wieki starożytni uczeni spierali się o jego pochodzenie. Na przykład Herodot był pewien, że Nil bierze swój początek na obszarze pomiędzy wyspami Siena i Elefantyna. W rzeczywistości jednak Nil wypływa z Jeziora Wiktorii w gorącym i wilgotnym regionie Afryki Środkowej. Ostatnie 3000 km swojej drogi do morza rzeka przepływa przez pustynię, a mimo to pozostaje prawie tak samo pełna. W swojej podróży z południa na północ Nil przecina trzy strefy klimatyczne (równikową, tropikalną i pustynną). Na północy Egiptu Nil mija Kair i wpada do Morza Śródziemnego. Rzeka rozdziela się na kilka odnóg i wpływa do dawnej zatoki morskiej na południe od Aleksandrii. Po drodze Nil nawadnia „czarne ziemie”, czyli masy osadowe powstałe w ciągu wieków. Dla Egiptu, podobnie jak dla Sudanu, Nil jest nieocenionym skarbem. Na jego brzegach, tworzących wiecznie zielone oazy, widać chłopów i rybaków, handlarzy i turystów. Jednak Nil niesie dla Egipcjan coś więcej niż tylko błogosławioną wilgoć. W przeszłości spory o przydział wody wielokrotnie wywoływały konflikty między Egiptem a Sudanem, grożące przerodzeniem się w prawdziwą wojnę.

Informacje ogólne

• Największe dopływy Nilu: Nil Błękitny, Sobat, Atbara.
• Jeziora: Albert, Edward, Nasser, Wiktoria.
• Państwa, przez których terytorium przepływa Nil: Uganda, Kenia i Tanzania (Jezioro Wiktorii), Etiopia (Nil Błękitny), Sudan, Egipt.
• Długość: 6671 km (z Jeziorem Wiktorii i rzeką Kagera).
• Średni wypływ wody: 2600 m3/sek.
• Powierzchnia przylegająca: 2 870 000 km2.
• Powierzchnia delty Nilu: 22 000 km2.

Klimat i pogoda

• Ciepły i wilgotny na południu, gorący i suchy na północy (pustynia).

Atrakcje

• Luksor
• Asuan
• Dolina Nilu
• Kair
• Aleksandria

Zabawne fakty

• Na lewym brzegu Nilu, naprzeciwko Luksoru i Karnaku, w skalistym krajobrazie stoją Dolina Królów, Miasto Świątyń i Miasto Umarłych. Budowle te powstały na polecenie faraonów Średniego Cesarstwa, których rezydencją było miasto Teben (II tysiąclecie p.n.e.).
• Felugas to typowe statki żaglowe bardzo często spotykane na Nilu. Są to długie, wąskie i bardzo lekkie łodzie.
• Ramzes II, „Wielkie Słońce Egiptu”, rządził krajem na początku XIII w. p.n.e. Uważa się, że słynne sfinksy w Luksorze i Abu Simbel zostały zamówione przez tego faraona i są niemymi świadkami dawnej wielkości kraju.
• Aleksandria, najważniejszy port morski Egiptu, leży po zachodniej stronie delty Nilu. Miasto zostało założone w 331 roku p.n.e. przez króla Grecji Aleksandra i było uważane za największe centrum naukowe swoich czasów.